Nakarat ve drop kısmında dB’yi artırmak nasıl yaratacağınız etkiyi artırıyorsa, bu ipucu da aynı işlevi görür. Bu tüyo, dropta dB’yi artırmak veya droptan önce tüm bas frekanslarını kısmak kadar şarkının enerjisinde büyük bir fark yaratmayacak, ancak etkinizin daha geniş ve büyük algılanmasına sebep olacaktır. Hem hip-hop nakaratlarında hem de elektronik müzik droplarında kullanabilirsiniz.
İzlemeniz gereken yol, mono ve stereo alanının ortasındaki sesler dışında kalan tüm elementleri drop kısmında %5 ile %15 oranında daha da kenarlara itmek. Bunu yapmak için otomasyon kullanmak ya da projenin nakaratını ayrı, diğer kısımlarını ayrı mixleyip wav’a çevirmek sizin vereceğiniz bir karardır. Bizim önerimiz, projenizin en altında genişletmek istediğiniz tüm seslerin panı için bir otomasyon oluşturmanız ve daha sonra bu otomasyonları bir gruba almanızdır. İşiniz bittiğinde de bu grubu alt tarafta bırakın. Bu sayede ekranınızda fazla yer kaplamayacak ve kafanızı karıştırmayacaktır.
Eğer bu ipucunu uygulayacaksanız, ilk önce drop mixinizin ne kadar geniş bir stereo alanına yayılmasını istediğinize karar verin. Dropta seslerinizi yaymak istediğiniz kadar geniş bir alana yaydıktan sonra, droptan önceki kısımlarda tüm sesleri orta bölgeye biraz daha yakınlaştırın. Dikkat etmeniz gereken nokta, bu tekniği uygularken aşırıya kaçıp sesleri %40-50 oranında kenarlara yaymamanızdır. Eğer böyle bir yol izlerseniz, nakarat ve drop dışındaki kısımlar dinleyicinin kulağına cılız ve sıkıcı gelebilir.
Hepimiz projemizin nakarat ve droplarının diğer kısımlardan daha geniş bir stereo alanına sahip olmasını isteriz. Aynı drum elementlerinde stereo alanı genişlettiğimiz gibi, şimdi de aynı tekniği vokallere uygulayacağız. Peki, izlememiz gereken yol ne olmalı?
Mixing süreci içerisinde bir projeye neler yapabileceğinizi bilirseniz, prodüksiyonunuzda da neler ortaya çıkarmanız gerektiğine daha kolay karar verebilirsiniz. Eğer mix’ini yaptığınız parçanın aynı zamanda prodüksiyonunda da çalıştıysanız, bu sizin için büyük bir avantajdır. Bu başlıkta size öğreteceğimiz teknik, şarkınızın vokallerini dropta iki gömlek yukarı çıkarmak olacak…
Ana vokalinizi kaydettikten sonra yapmanız gereken şey, ana vokalin drop kısmını 2, 4 veya 6 defa vokalinize okutmak ve bu kayıtları arka vokal olarak kullanmaktır. Daha sonra bu arka vokallerin hepsini bir kanala aktarıp, hepsine yaklaşık %10 reverb ve delay eklemek. Sonrasında ise bu arka vokallerin tiz ve bas frekanslarını yaklaşık 5-6 dB azaltmak ve mid frekanslarına dokunmamak. Vokalinize 2 kere mi, 6 kere mi okutacağınız size kalmış. Hip-hop şarkılarında 2, trap şarkılarında 4, elektronik müziklerde ise 4 veya 6 defa okutabilirsiniz. Daha sonra elimizdeki hali hazırda efektli ve birbirine kompresörle yapıştırılmış, aynı karakter eklenmiş vokalleri %30, %50 ve %70 olarak sağa ve sola aktarmak. Tabii ki bunu yapmamızın amacı, ana vokalimizi desteklemektir. Bu yüzden ses yüksekliği olarak bu yan vokallerin, ana vokalden en az 6 dB aşağıda olması gerektiğini unutmayın.
Eğer hip-hop gibi, içinde çok fazla element olmayan projelerde 4 veya 6 vokal kullanmak istiyorsanız, stereo alanının dışarısında kalan vokalleri dB olarak diğerlerine göre daha fazla kısabilir, bazı frekanslarını tamamen kapatabilir ve vokallerin anahtarını birkaç nota aşağı, ortada kalan vokalleri de birkaç nota yukarı ayarlayıp güzel bir harmoni yakalamaya çalışabilirsiniz. Ancak müzik teorisiyle ilgili ipuçlarını ileride çıkaracağımız kitaplara saklayalım.